Việc sử dụng phụ gia trong thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, giúp cải thiện chất lượng, bảo quản và hình thức của sản phẩm. Tuy nhiên, việc sử dụng phụ gia cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, đặc biệt là khi làm hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi sử dụng phụ gia trong thực phẩm:
Tuân thủ đúng quy định pháp luật
Danh mục phụ gia được phép sử dụng
Ở mỗi quốc gia sẽ có danh mục và quy định riêng, đó là lý do tại sao khi hỗ trợ doanh nghiệp làm hồ sơ công bố nhập khẩu, chuyên viên FSC đều phải check rất kỹ thành phần của sản phẩm, nếu trong thành phần có chứa phụ gia không được phép sử dụng thì doanh nghiệp cần phải làm việc lại với nhà sản xuất để phù hợp với quy định tại Việt Nam trước khi nhập hàng về. Trường hợp trong sản phẩm có chứa phụ gia không thuộc danh mục cho phép của VN thì sản phẩm không thể làm hồ sơ công bố, đồng nghĩa với việc không thể lưu hành tại Việt Nam.
Hàm lượng sử dụng
Tuân thủ đúng hàm lượng tối đa cho phép đối với từng loại phụ gia trong từng loại thực phẩm cụ thể. Đây là một trong những nguyên tắc cực kỳ quan trọng khi sản xuất và chế biến thực phẩm. Việc này không chỉ đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng mà còn tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Nguyên tắc “càng ít càng tốt”: Ngay cả khi một phụ gia được phép sử dụng, nhà sản xuất vẫn phải tuân thủ nguyên tắc sử dụng ở mức thấp nhất cần thiết để đạt được hiệu quả kỹ thuật mong muốn.
Tại sao phải tuân thủ hàm lượng sử dụng ?
- An toàn sức khỏe: Việc sử dụng quá liều phụ gia có thể gây ra các tác động tiêu cực đến sức khỏe người tiêu dùng, từ các phản ứng dị ứng, ngộ độc cấp tính đến các vấn đề sức khỏe lâu dài như ảnh hưởng đến hệ thần kinh, tiêu hóa, thậm chí có nguy cơ gây ung thư hoặc các vấn đề về di truyền (đối với một số phụ gia tổng hợp).
- Chất lượng thực phẩm: Việc lạm dụng phụ gia không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn có thể làm thay đổi bản chất, giảm chất lượng dinh dưỡng và hương vị tự nhiên của thực phẩm.
- Uy tín doanh nghiệp: Vi phạm các quy định về hàm lượng phụ gia có thể dẫn đến bị phạt hành chính, thu hồi sản phẩm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Tuân thủ pháp luật: Đây là nghĩa vụ bắt buộc đối với mọi nhà sản xuất và kinh doanh thực phẩm.
Làm thế nào để tuân thủ hàm lượng cho phép ?
- Nắm vững quy định: Nghiên cứu kỹ lưỡng các văn bản pháp luật và tiêu chuẩn liên quan đến phụ gia thực phẩm, đặc biệt là danh mục và hàm lượng cho phép đối với từng loại thực phẩm mà doanh nghiệp sản xuất.
- Kiểm soát chặt chẽ quá trình sản xuất:
- Cân đong chính xác: Sử dụng các thiết bị cân đong có độ chính xác cao để đảm bảo lượng phụ gia được thêm vào đúng theo công thức và không vượt quá giới hạn cho phép.
- Quy trình chuẩn hóa: Xây dựng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất, đảm bảo việc thêm phụ gia được thực hiện đúng thời điểm và đúng cách.
- Giám sát chất lượng: Thực hiện kiểm tra chất lượng sản phẩm định kỳ để đảm bảo hàm lượng phụ gia trong sản phẩm cuối cùng nằm trong giới hạn cho phép.
- Đào tạo nhân viên: Đảm bảo nhân viên sản xuất được đào tạo đầy đủ về kiến thức và kỹ năng sử dụng phụ gia an toàn và đúng quy định.
- Lưu trữ hồ sơ: Ghi chép đầy đủ thông tin về loại phụ gia, số lượng, lô sản xuất và thời điểm sử dụng để dễ dàng truy xuất khi cần thiết.
- Cập nhật thông tin: Thường xuyên cập nhật các quy định mới nhất về phụ gia thực phẩm.
Đảm bảo chất lượng phụ gia
- Nguồn gốc rõ ràng: Chỉ sử dụng phụ gia có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, từ các nhà cung cấp uy tín, có chứng nhận chất lượng và an toàn thực phẩm.
- Kiểm tra chất lượng: Thực hiện kiểm tra chất lượng phụ gia trước khi sử dụng, đảm bảo không bị lẫn tạp chất, không quá hạn sử dụng.
- Bảo quản đúng cách: Bảo quản phụ gia theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh bị biến chất, ảnh hưởng đến hiệu quả và an toàn khi sử dụng.
Sử dụng phụ gia đúng mục đích
- Chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết: Cân nhắc kỹ lưỡng lợi ích và nguy cơ trước khi quyết định sử dụng phụ gia. Ưu tiên các phương pháp sản xuất tự nhiên, hạn chế tối đa việc sử dụng phụ gia nếu không cần thiết.
- Lựa chọn phụ gia phù hợp: Chọn loại phụ gia có chức năng phù hợp với mục đích sản xuất (ví dụ: chất bảo quản cho mục đích kéo dài thời gian bảo quản, chất tạo màu để tăng tính hấp dẫn).
- Không lạm dụng phụ gia: Tránh việc sử dụng quá nhiều loại phụ gia trong một sản phẩm hoặc sử dụng phụ gia để che đậy các khuyết điểm của nguyên liệu hoặc quy trình sản xuất kém chất lượng.
Việc tuân thủ hàm lượng phụ gia cho phép sử dụng là một yếu tố then chốt trong sản xuất thực phẩm an toàn và hợp pháp. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ tầm quan trọng của việc này và thực hiện các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt trong suốt quá trình sản xuất.
Thông tin đầy đủ và minh bạch:
“Thể hiện minh bạch phụ gia sử dụng trên nhãn sản phẩm” là một yêu cầu bắt buộc và vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và đảm bảo an toàn thực phẩm. Việc này giúp người tiêu dùng có đầy đủ thông tin để đưa ra lựa chọn mua hàng sáng suốt và hiểu rõ về thành phần của sản phẩm họ sử dụng. Dưới đây là những khía cạnh cần được thể hiện minh bạch về phụ gia trên nhãn sản phẩm:
Tên gọi đầy đủ của phụ gia:
- Sử dụng tên thông thường: Nhãn sản phẩm cần ghi rõ tên thông thường hoặc tên hóa học của phụ gia, ví dụ: “Chất bảo quản (Natri benzoat)”, “Chất tạo màu (Tartrazin)”.
- Tránh sử dụng ký hiệu hoặc tên viết tắt không rõ ràng: Người tiêu dùng có thể không hiểu các ký hiệu hoặc tên viết tắt chuyên ngành.
- Ưu tiên tên phổ biến: Nếu có tên phổ biến được nhiều người biết đến, nên ưu tiên sử dụng tên đó kèm theo tên hóa học (nếu cần thiết).
Chức năng của phụ gia:
- Mô tả vai trò: Bên cạnh tên gọi, nhãn cần ghi rõ chức năng chính của phụ gia trong sản phẩm, ví dụ: “Chất bảo quản”, “Chất tạo ngọt”, “Chất điều vị”, “Chất làm dày”, “Chất nhũ hóa”, “Chất ổn định”, “Chất chống oxy hóa”, “Chất tạo xốp”,…
- Ghi rõ mục đích sử dụng: Việc này giúp người tiêu dùng hiểu tại sao phụ gia đó lại được sử dụng trong sản phẩm.
Mã số quốc tế (nếu có):
- Sử dụng mã INS/E: Nhiều phụ gia có mã số quốc tế (INS – International Numbering System) hoặc mã E (ở châu Âu). Việc ghi thêm mã số này giúp người tiêu dùng dễ dàng tra cứu thông tin chi tiết và so sánh giữa các sản phẩm. Ví dụ: “Chất tạo màu (Tartrazin, INS 102)”.
Vị trí thể hiện trên nhãn:
- Danh mục thành phần: Thông tin về phụ gia phải được liệt kê trong danh mục thành phần của sản phẩm một cách rõ ràng và dễ đọc.
- Thứ tự liệt kê: Các thành phần thường được liệt kê theo thứ tự hàm lượng giảm dần trong sản phẩm.
- Vị trí dễ thấy: Thông tin về thành phần, bao gồm cả phụ gia, cần được in ở vị trí dễ thấy, dễ đọc trên nhãn sản phẩm.
Cảnh báo (nếu cần thiết):
- Thông tin về khả năng gây dị ứng: Đối với một số phụ gia có khả năng gây dị ứng ở một số người (ví dụ: sulfit), cần có cảnh báo rõ ràng trên nhãn.
- Lưu ý đặc biệt: Nếu có bất kỳ lưu ý đặc biệt nào về việc sử dụng sản phẩm liên quan đến phụ gia (ví dụ: không dùng cho trẻ em dưới một độ tuổi nhất định), cần được ghi rõ.
Ví dụ về cách thể hiện minh bạch phụ gia trên nhãn:
- Thành phần: Nước, đường, chất điều chỉnh độ axit (axit citric), chất bảo quản (kali sorbat), hương dâu tổng hợp, chất tạo màu (Allura Red AC).
- Thành phần: Bột mì, nước, dầu thực vật, muối, chất làm nở (natri bicarbonat), chất ổn định (gôm xanthan).
- Thành phần: Sữa tươi, đường, cacao, chất nhũ hóa (lecithin đậu nành), hương vani tự nhiên.
5. Đào tạo và nâng cao nhận thức:
- Đào tạo nhân viên: Đào tạo đầy đủ kiến thức về pháp luật, quy trình sử dụng, và các vấn đề an toàn liên quan đến phụ gia thực phẩm cho nhân viên sản xuất.
- Cập nhật thông tin: Thường xuyên cập nhật các quy định mới, các nghiên cứu khoa học về an toàn phụ gia để áp dụng vào thực tế sản xuất.
Tóm lại, việc sử dụng phụ gia trong thực phẩm cần được thực hiện một cách có trách nhiệm, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật, đảm bảo chất lượng phụ gia, sử dụng đúng mục đích và cung cấp thông tin đầy đủ cho người tiêu dùng. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp sản xuất ra các sản phẩm an toàn, chất lượng mà còn xây dựng được lòng tin của người tiêu dùng.
Nếu quý doanh nghiệp đang có kế hoạch nhập sản phẩm từ nước ngoài về Việt Nam hoặc đang có dự tính đưa sản phẩm mới ra thị trường, cần tư vấn làm hồ sơ công bố chuẩn chỉnh vui lòng liên hệ với FSC qua hotline: Hotline: 0937 719 694 (Ms. Phụng) – 0903 809 567 ( Mr. An Đỗ) để được hỗ trợ trọn gói.
